20/01/2011

Het verbaast me dat veel van de acties die nu plaats vinden van zichzelf beweren dat ze apolitiek zijn of dat op z’n minst ambiëren. Dat is zo lastig als een mens die even probeert geen zoogdier meer te zijn. Daar komen ongelukken van.

Daarom een schaamteloos politiek stuk: vier argumenten en een komedie tegen het nationalisme.

Het nationalisme belooft autonomie en zelfbestuur. Dat komt goed uit, ik ben daar zeer in geïnteresseerd. Helaas, het nationalisme wil me de broek verkopen die ik al aan heb.  Een regionaal parlement en een regionale regering met  eigen bevoegdheden was in de 19^de eeuw en een stuk in de twintisgte eeuw misschien nog wel een middel voor politieke autonomie, niet meer in de 21^ste. Een beslissing genomen in een kantoorgebouw enkele duizenden kilometers verder heeft veel meer impact op de Vlaamse werkgelegenheid dan een Vlaams bevoegd minister ooit nog bij elkaar krijgt. En tegelijk heeft de impact van goed aangepakte lokale acties dikwijls een grotere impact dan het voluntarisme van een sympathieke staatsscecretaris.

Als de parlementaire partijdemocratie relevant wil blijven zal ze met iets anders moeten afkomen dan met nationalistische strevingen.

De machtscentra zijn versnipperd en verspreid, de geografie van de macht vandaag is fundamenteel anders.  De eigen streek als politieke enititeit is tegelijk te groot en te klein om een efficient  platform voor zelfbestuur te zijn. Om stand te houden in de geglobaliseerde economie is het niet alleen verstandiger maar intussen ook noodzakelijker om zowel het Europese niveau meer bevoegdheden te geven als het echt lokale niveau van steden en gemeenten, waar echt in wijken lokale economiën en gemeenschapsvormende projecten kunnen ontstaan. Voor dat laatste is het Vlaamse niveau simpleweg te groot en te divers. De regionale parlementen en regeringen die nu her en der in Europa met veel misbaar en aanzienlijke kosten worden uitgebouwd zullen binnen de twintig jaar nog enkel de maatschappelijke impact hebben van plusje bonbonnière theaters waar met veel pathos voorgoed voorbij repertoire wordt herhaald.  Want in tegenstelling tot het Vlaams Nationalisme van het begin van de 20^ste eeuw is  het economisch nationalisme van vandaag een ideologie waar geen emanciperende kracht meer van uit gaat.  Het nationalisme van de Vlaamse Beweging was een sociale strijd, een strijd die ik zeer bewonder en waar ik zeer erkentelijk voor ben, maar het economisch nationalisme van vandaag is een reactionaire, behoudsgezinde strijd van de Europese elite die met lede ogen toeziet hoe 400 jaar Westerse hegemonie afbrokkelt en wordt overgenomen door het Oosten.

Terwijl de nationalisten ervan overtuigd zijn eindelijk hun eigen paleisje te bouwen, zal al snel blijken dat ze niet meer in elkaar geknutseld hebben dan anderhalve dakpan van één van de tuinhuisjes van de Chinese keizer. En als er weer eens  een financiële of ander storm over de streek raast, zal die dakpan nog op hun kop vallen ook.  De vergissing van het nationalisme is dat het te zeer vasthoudt aan een idee van een maakbare samenstelling die niet meer relevant is. Nationalisten beloven een greep op de samenleving die ze nooit kunnen waarmaken. De wereld veranderen, politieke autonomie en zelfbestuur, gebeurt vandaag op een andere manier dan met concepten uit de 19^de en twintigste eeuw. En het pijnlijkst van al, hoe heftig  ze ook  proberen, ze zullen er nooit meer in slagen een hechte gemeenschap te vormen zoals dat in de 19^de en tot een stuk in de twintigste eeuw wel nog kon. De nationalisten zullen er op staan kijken hoe hun kinderen zich over de steeds irrelevanter wordende landsgrenzen heen verenigden in facebookgroepen, in fansites, en alternatieve mediasites om banden te smeden met culturele en politieke gelijkgestemden. Dat zijn al niet meer de politieke, economische en culturele gemeenschappen van morgen, het zijn die van vandaag.  Het zijn ook die gemeenschappen die zullen moeten voorkomen dat we verzeild geraken in de saaie en strontvervelende tragedie waarin we tot in het oneindige naar de zoveelste sequel van de Titanic  moeten kijken. Want met de economische crisis en het uitblijven van de regering is die film weer begonnen.

Een kleine volkse klucht.

Decor: het dek van de Titanic, (de Nationalisten stormen op)

De Nationalisten: "Wij van kajuit 5 tot en met 15 varen vanaf heden onze eigen koers!"

einde